Is jouw paard al gevaccineerd tegen het West-Nijl Virus? De kans dat je hierover in gesprek bent geweest met je dierenarts, is groot. Vorig jaar is het West-Nijl Virus (WNV) namelijk voor het eerst in Nederland aangetroffen. Omdat mensen en paarden gevoelig zijn voor het virus en in sommige gevallen ernstige zenuwverschijnselen kunnen krijgen, is er een verhoogde alertheid. Naast het voorkómen van muggenbeten, is vaccinatie voor je paard een goede preventieve maatregel.

Volgens One Health Pact, een landelijk onderzoeksproject, krijgt Nederland de komende decennia te maken met meer exotische ziekten van virussen die door muggen worden overdragen. Bijvoorbeeld het West-Nijl Virus, dat bij mensen en paarden ernstige ziekte kan veroorzaken. Vaccinatie tegen WNV is vooralsnog enkel mogelijk voor paarden. Voor mensen is het dus nog belangrijker om het virus in Nederland nauwlettend in de gaten te houden.

Onderzoek
Er wordt extra gemonitord bij muggen, vogels, paarden, mensen, vee en wild. One Health PACT is een landelijk, multidisciplinair project dat de opkomst en overdracht van muggengebonden ziekteverwekkers onderzoekt. Verschillende Nederlandse onderzoeksinstituten, zoals universiteiten, RIVM en KNMI, nemen hieraan deel.

Al tijdens de afgelopen winter bleek er muggenoverlast te zijn in Nederland. Wageningen University & Research deed een oproep om dode steekmuggen op te sturen om te onderzoeken waar welke soorten muggen actief zijn, en of ze bijvoorbeeld het West-Nijl Virus bij zich dragen. Eerder werd al aangetoond dat Nederlandse steekmuggen prima in staat zijn om het West-Nijl Virus over te brengen.

Omdat het virus ook via een bloedtransfusie kan worden overgedragen, test Sanquin bloedbank sinds de aanwezigheid van WNV in Nederland, alle donaties op de aanwezigheid van het WNV gedurende de periode van het jaar dat muggen actief zijn. Ook bij donoren die uit een risicogebied komen, wordt eerst onderzocht of er West-Nijl Virus aanwezig is.

Olievlek
Bij paarden werden er het afgelopen jaar 183 gevallen gemeld in Europa. Het merendeel van deze besmettingen vond plaats in Spanje (133) en Duitsland (23), waar het WNV sinds 2018 aanwezig is. Overige meldingen kwamen uit Italië (16), Frankrijk (5), Portugal (2), Oostenrijk (2), Griekenland (1) en Hongarije (1).

Bij mensen werden er in 2020 in Europa 336 lokaal verworven besmettingen gemeld. Het eerste ziektegeval werd gemeld in de week van 1 juni, in Roemenië. Het laatste ziektegeval van dat seizoen betrof dat in Nederland, in de week van 19 oktober. 

Elk jaar zijn er nieuwe gebieden waar het West-Nijl Virus voor het eerst wordt aangetroffen. 2020 was het eerste jaar dat er in Nederland West Nijl besmettingen werden vastgesteld; eerst bij een vogel en daarna bij enkele mensen. Dit bevestigt de steeds verdere verspreiding van het West-Nijl virus in Europa.

Seizoensgebonden
In Europa worden de meeste gevallen gemeld in de zomer. Hoe dat komt? Omdat West-Nijl besmettingen worden overgedragen door muggen, kent de ziekte een seizoensgebonden voorkomen. Dat houdt in: wanneer muggen actief zijn (tussen lente en herfst) wordt het West-Nijl virus via muggenbeten overgedragen en loopt het aantal besmettingen op. De piek wordt in Europa gezien in augustus en september.

Europese West-Nijl-besmettingen bij mensen, paarden en vogels worden in kaart gebracht door het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Op de website worden wekelijkse updates gepubliceerd over het aantal meldingen en de plaats van de uitbraak.

Bescherm jezelf en je paard
Muggen zijn momenteel volop actief en het is nog niet helemaal duidelijk hoever het West-Nijl Virus in Nederland al verspreid is. Wel is duidelijk dat het virus in besmette muggen aanwezig is, dus bedachtzaamheid is op zijn plaats. Bescherm jezelf en je paard door muggen te weren, muggenbeten te voorkomen en je paard te laten vaccineren.

Meer weten? Lees alles over het West-Nijl virus op MSD Animal Health.