Over ervaring gesproken: Alfons Engbers uit Vasse heeft in zijn leven al meer dan 1.000 paarden aangespannen beleerd. Hij verkocht paarden aan bekende nationale en internationale menners en is ervan overtuigd dat er voor het Gelders paard een belangrijke rol is weggelegd in de moderne mensport.

Hoe het begon
Alfons komt uit een gezin van vijftien kinderen: “We hadden thuis weinig geld, maar daar word je wel creatief van. Als elfjarige maakte ik van een oude fiets een karretje en spande daar de pony die bij ons in de wei liep voor. In 1971 brandde onze kleinschalige veehouderij tot de grond af en stonden mijn ouders met hun vijftien kinderen op straat. Een jaar later stond er weer een huis. Naast koeien had mijn vader ook een tractor met een tank erachter, waarmee hij bij collega-veehouders melk ophaalde en voor verwerking naar de melkfabriek bracht. Op gegeven moment kwam er nog een tankwagen bij en dit bedrijf heb ik in 1976 overgenomen. Met mijn medewerkers heb ik dit bedrijf uitgebouwd tot een grote en moderne onderneming, met meerdere tankwagens die in Nederland, Duitsland en zelfs België 24/7 onderweg zijn. Van mijn vader heb ik tevens de liefde voor het paard overgenomen. Hij heeft heel lang doorgewerkt met zijn paarden op het land. Collega’s hadden daar allang een tractor voor, hij was een van de laatsten die er één ging gebruiken.”

Nauw betrokken bij de sport
Alfons vervolgt: “Mijn bedrijf heeft altijd de hoofdrol gespeeld, maar in mijn vrije tijd was ik bij de paarden te vinden. Ik heb in mijn jonge jaren onder het zadel gereden, vooral veel gesprongen, maar door rugklachten moest ik daar noodgedwongen mee stoppen. Daarna heb ik alleen nog maar aangespannen gereden. Thuis voor de wagen kreeg ik mijn paarden heel fijn aan het lopen. Ik ben wel een ‘selfmade man’. Ik puzzelde met mijn paarden thuis van alles zelf uit, maar nam zelden de tijd om te lessen. Op gegeven moment besloot ik mee te doen aan een menwedstrijd in Zelhem. Ik had duidelijk geen ervaring, want ik moest net voor de wedstrijd nog aan een medemenner vragen waarom die rood-witte gemarkeerde paaltjes naast de hindernissen stonden. Ik heb wel altijd in alles de drang gehad om beter te worden dan de rest. Ik denk dat mannen als Boyd Exell, IJsbrand en Bram Chardon en andere topmenners dat zeker ook hebben, anders kom je nooit zo ver. Vanwege mijn bedrijf was topsport voor mij dus niet weggelegd, maar ik ben altijd nauw betrokken gebleven bij de sport en blijven meedenken. Zo ben ik al jaren de hoofdsponsor van Mark Weusthof. Zijn vader Theo en ik waren dikke maatjes en we hebben samen heel veel paarden gekocht. Ik sponsor ook verschillende menverenigingen hier in de buurt en heb bij verschillende menners goede paarden staan.”

De vruchten van 30 jaar handel
Alfons loopt al 30 jaar mee in de paardenhandel. “Ik heb paarden over de hele wereld verkocht en ik ben altijd goed geweest met deze handel. Als een paard niet voldeed aan de wensen van de klant, dan nam ik hem terug. Tijdens het WK Vierspannen in 2002 liepen maar liefst 23 paarden mee die ik eerder op stal heb gehad. Er zijn mensen die alleen bij mij een nieuw paard willen kopen. Dat zegt wat over het vertrouwen en daar ben ik zuinig op. IJsbrand Chardon belt me maandelijks wel een keer en koopt regelmatig een paard hier. Zo komen Hugo van Hapert en Enrico ook hier vandaan.” Hugo (v.Patijn) en Enrico (v.Vaandrager HBC) zijn de huidige voorpaarden van IJsbrand. Bij Mark lopen voorop in het span de paarden Geronimo (v.Alexandro P) en Kensington Bo (v.Ferdeaux) en bij Edwin van der Graaf vormen sinds kort de tweedebezichtigingshengsten Hielke (v.Colonist) en Kaliber (v.Plain’s Liberator) een fraai voorspan. Als het meezit komen er op het EK in Italië dit jaar drie voorspannen bij Alfons vandaan. Daarnaast loopt de KWPN-tuigpaardhengst Indiana (v.Colonist) bij de Australiër Tor van den Berge in het span. De Duitse Mareike Harm maakt momenteel indruk met G (v.Bordeaux).

Veel grotere rol
Alfons legt uit: “Tijdens de gecombineerde wedstrijden was een mooie draf van een paard, of bij een span, lange tijd heel belangrijk. Want daarmee kon je het dressuuronderdeel winnen en een voorsprong opbouwen. De sport verandert: in die dressuurproef moet je nu twee keer een goede vrije stap, met ontspanning, overstap en een voorwaartse en neerwaartse verruiming, laten zien. De snelheid in de marathon en vaardigheid wordt opgeschaald. Dat vraagt om een paard dat soepel en snel kan wenden. Om een efficiënte galop, waarbij het paard niet alleen omhoog springt, maar ook naar voren, want daar kun je seconden mee winnen. Daarom denk ik dat het moderne Gelderse paard een nog veel grotere rol kan gaan spelen in de mensport. De meeste Gelderse paarden beschikken over drie goede gangen. Denk nu niet dat ik maar zo iets beweer: ik heb de wedstrijden al lange tijd grondig geanalyseerd. We moeten nog betere paarden krijgen, want de concurrentie rukt aan alle kanten op en als we niets veranderen dan lopen we over vijf jaar al achter. We hebben in Nederland genoeg goede dressuurpaarden en ook genoeg goede springpaarden, maar het aantal menners is nog steeds groeiende en dat is de markt voor het Gelders paard. In de Gelderse fokrichting moeten we vooral het doel waar het paard het beste voor gebruikt kan worden voor ogen houden. Dat is de opdracht voor stamboek en fokkers. Er is gelukkig in de populatie nog voldoende Gelders bloed voorhanden, in de groep onlangs tijdens de KWPN Hengstenkeuring aangewezen hengsten zit genoeg potentieel. Maar een hengst moet echt wel wat brengen in de fokkerij.”

Beter zijn dan de rest
Alfons is inmiddels 62 jaar en daarvan ment hij er al ruim 50. Samen met zijn echtgenote Annette heeft hij drie kinderen en zes kleinkinderen. De kinderen waren in het verleden ook heel actief in de paardensport. Laura was fanatiek in de dressuur, Anne sprong internationaal en Tom heeft drie keer meegedaan aan het WK Tweespannen. Hij was pas zestien jaar toen hij de internationale wedstrijd in Beekbergen won. Alfons: “Als je wilt winnen, moet je zorgen dat je beter bent dan de rest. Zo’n mentaliteit had Tom, maar het mennen past nu even niet in zijn leven, want hij heeft een jong gezin en hij is heel druk binnen ons familiebedrijf. Dus het mennen staat nu even op een lager pitje, maar ik sluit zeker niet uit dat hij er ooit weer aan begint. De kinderen hebben meermalen meegedaan aan internationale wedstrijden. Dan reed ik met de vrachtwagen, mijn vrouw zorgde voor het eten en drinken en dan gingen we met het hele gezin op pad. Het voelde als vakantie en was prachtig om mee te maken.”

Dit artikel komt uit het maartnummer van het KWPN Magazine. Wilt u graag het hele artikel lezen en meer leren van de ervaring en kennis van Alfons? Leden krijgen het KWPN Magazine, met daarin prachtige verhalen, interessante achtergrondartikelen, persoonlijke interviews en fokkerij-informatie, maandelijks thuisgestuurd. Geen lid? Bestel dan het KWPN Magazine in de KWPN Webshop.

Bron: KWPN (overname niet toegestaan)

Tekst: Gemma Jansen
Fotograaf: Gemma Jansen