De afgelopen periode heeft een onafhankelijke auditcommissie de KWPN-fokwaarden onder de loep genomen. De conclusie: de basis is goed en de fokwaarden zijn betrouwbaar en goed bruikbaar. Maar er kan vooruitgang worden geboekt om de praktijk en de huidige fokwaardeschatting nog beter in één spoor te laten lopen.

In mei 2022 heeft het KWPN nieuwe fokwaarden gepubliceerd, met een aantal wijzigingen ten opzichte van de eerdere fokwaarden. Niet alleen de aanleg voor osteochondrose, maar ook de sport- en exterieurfokwaarden voor de KWPN-spring- en -dressuurpaarden zijn sinds vorig jaar mede gebaseerd op DNA-informatie. Een andere grote wijziging die is doorgevoerd, is dat de fokwaarden voor de kenmerken ‘sport’ en ‘exterieur’ vanaf vorig jaar per fokrichting (springen of dressuur) worden gepresenteerd.

Na publicatie ontstond er onrust over de totstandkoming van de fokwaarden én het belang dat hieraan wordt gehecht. Zo werd er gezegd dat de genoomfokwaarden te ver van de praktijk staan. Oftewel: het draagvlak voor de fokwaardeschatting nam af. Het Algemeen Bestuur van het KWPN heeft daarom eind 2022 besloten om de door het KWPN gehanteerde systematiek voor fokwaardeschatting extern te laten toetsen en heeft daarvoor een auditcommissie in het leven geroepen. Doel was een analyse van de betrouwbaarheid en de bruikbaarheid van de fokwaardeschatting en het formuleren van aanbevelingen voor het boeken van vooruitgang. Om hier een goede beoordeling van te kunnen maken zijn de gebruikte methoden en geschatte fokwaarden uitgebreid onderzocht en geëvalueerd. De auditcommissie, bestaande uit vier onafhankelijke experts op het vlak van fokwaardeschatting, ambassadeurs/hengstenhouders uit de praktijk en vertegenwoordigers vanuit inspectie en de Fokkerijraad springen en dressuur, is gestart met het horen van verschillende geledingen binnen het KWPN. De auditcommissie heeft haar bevindingen en aanbevelingen inmiddels gepresenteerd. Naar hun oordeel geven de fokwaarden nu al een goede indicatie voor de vererving van hengsten, maar kan er op bepaalde onderdelen vooruitgang worden geboekt.  De commissie heeft hiervoor een aantal aanbevelingen aangedragen en houdt de insteek dichtbij de paardenpraktijk: voorwaarts oplossen!

Stap voor stap
KWPN-directeur Bastiaan Meerburg is tevreden over de uitgevoerde audit: “Men heeft de thermometer erin gestoken en is tot de conclusie gekomen dat de hoofdlijn klopt en ook dat verdere vooruitgang mogelijk is als een aantal aanbevelingen worden opgevolgd. Daarnaast moeten we als KWPN in de toekomst beter nadenken over de communicatie om het draagvlak voor de fokwaarden onder onze leden te vergroten. Dat is uitdagend, want de materie is best ingewikkeld.”

In lijn met het auditrapport is de planning om de KWPN-genoomfokwaarden stap voor stap door te ontwikkelen. Een belangrijk onderdeel is om alle wedstrijddata te gaan gebruiken binnen de fokwaardenberekening, in plaats van alleen de hoogste stand. Hoewel er op dit moment al een sterk verband (85.7% bij dressuur en 60.6% bij springpaarden) bestaat tussen de hoogste stand en het fokdoel Grand Prix, kan in de toekomst het gebruik van sportresultaten over langere periodes heen de fokwaardenschatting verder versterken. Alle KNHS-uitslagen en FEI-resultaten van KWPN-paarden worden nu al meegenomen. Voor het verkrijgen van alle nationale wedstrijduitslagen in het buitenland zijn ook de gesprekken gaande. Om praktijk en theorie beter met elkaar te verbinden wordt er een adviesraad voor de fokwaardeschatting voorgesteld, met naast wetenschappers ook fokkers uit de praktijk. Het Algemeen Bestuur neemt over de opvolging van deze aanbevelingen binnenkort een besluit. Over de planning van de onderzoeksagenda en de ontwikkelingen aangaande de fokwaarden zal binnen de vereniging en haar gremia uitgebreide communicatie plaatsvinden.

In het komende KWPN Magazine vindt u een uitgebreidere toelichting.

Bekijk hier het auditrapport