EMS en PPID zijn twee endocriene (= hormonale) aandoeningen die, op vele plaatsen ter wereld en dus ook in Nederland, voorkomen bij paarden en pony’s. EMS betekent Equine Metabolic Syndrome (= metabool syndroom van het paard) en PPID betekent Pituitary Pars Intermedia Dysfunction (= niet goed functioneren van het middelste deel van de hypofyse = hersenaanhangsel). De oude naam voor PPID is Cushing.  

De reden waarom EMS en PPID in één artikel worden besproken, is dat beide aandoeningen kunnen leiden tot hoefbevangenheid. Hoefbevangenheid (in het Engels laminitis) is een gevreesde aandoening, waarbij de lamellen die de verbinding vormen tussen de hoefwand en het hoefbeen van elkaar loslaten, waardoor het hoefbeen in de hoefschoen kan kantelen of zakken of allebei.

Hoefbevangenheid
Hoefbevangenheid is erg pijnlijk voor het paard en er zijn meerdere oorzaken voor het ontstaan van hoefbevangenheid. EMS en PPID zijn er daar twee van en beide aandoeningen kunnen leiden tot verstoringen in insulinegehaltes in het bloed. Er is inmiddels vastgesteld dat langdurig hoge gehaltes van insuline in het bloed kunnen leiden tot hoefbevangenheid. Meer details over hoefbevangenheid zijn te vinden in het artikel ‘Hoefbevangenheid, voorkomen is veel beter dan genezen’.

Insuline 
Insuline is een hormoon dat wordt gemaakt door de bètacellen van de alvleesklier, in de eilandjes van Langerhans. De naam komt hier ook vandaan, want ‘insula’ is het Latijnse woord voor eiland. Het hormoon wordt aan het bloed afgegeven en heeft een belangrijke invloed op de suiker(glucose)-stofwisseling. Na een voerbeurt wordt glucose uit de voeding via de darm opgenomen in het bloed en geeft een piek in glucosegehalte van het bloed. Insuline verlaagt deze glucosebloedspiegel, doordat het hormoon onder meer de opname van glucose door de spiercellen en het vetweefsel bevordert. Ook remt insuline de glucoseproductie in de lever als de glucoseconcentratie in het bloed te hoog dreigt te worden. 

Insuline dysregulatie 
Insuline dysregulatie betekent een situatie waarin de normale insulineregulatie door het lichaam is verstoord (dys, ook wel geschreven als ‘dis’, komt uit het Grieks en betekent gebrekkig/verstoord). Paarden met EMS hebben altijd ID. Bij paarden met PPID komt in een deel van de gevallen ID voor.  Er zijn verschillende vormen van insuline dysregulatie. In eerste instantie wordt er na een voedselopname een te grote hoeveelheid insuline aan het bloed wordt afgegeven (hyperinsulinaemie: hyper = teveel en insulinaemie = insuline in het bloed).

Meer informatie? Lees het hele artikel

Dit artikel komt uit het nieuwste nummer van het KWPN Magazine. Wilt u graag meer lezen over EMS en PPID? Leden krijgen het KWPN Magazine, met daarin prachtige verhalen, interessante achtergrondartikelen, persoonlijke interviews en fokkerij-informatie, maandelijks thuisgestuurd. Geen lid? Bestel dan het KWPN Magazine in de KWPN Webshop.

Tekst en beeld: prof. Marianne Sloet, Eikenlust Equine Consultancy, Bilthoven