Wat maakt een paard tot een fijne partner, in de sport, in recreatie of in de omgang? Niet alleen exterieur en beweging, maar vooral ook karakter speelt een doorslaggevende rol in de samenwerking tussen mens en paard. Toch wordt er in de praktijk nog maar weinig structureel met karaktereigenschappen gewerkt, mede omdat het beoordelen ervan vaak complex en tijdrovend is.

Met het tweejarige onderzoeksproject ''Karakter als kompas: het paard in sport, training en samenwerking'' willen Aeres Hogeschool Dronten en Hogeschool Van Hall Larenstein, samen met een breed consortium van bedrijven, brancheorganisaties en stamboeken, hier verandering in aanbrengen.

Doel en impact
Het doel is het ontwikkelen van een wetenschappelijk onderbouwde, maar praktisch hanteerbare methode om karaktereigenschappen van paarden betrouwbaar in kaart te brengen. Hierdoor wordt het voor sport- en recreatieruiters, fokkers, trainers en ondernemers eenvoudiger om karakter te betrekken in keuzes rondom selectie, training en gebruik. Daarnaast onderzoekt het project hoe karaktereigenschappen samenhangen met leerprocessen en sportprestaties én hoe de persoonlijkheid van de ruiter of menner invloed heeft op de samenwerking. Daarmee draagt het bij aan beter inzicht in de vraag welke paarden onder welke omstandigheden het beste tot hun recht komen, en hoe mens en paard elkaar beter kunnen begrijpen. Zo ontstaat er zicht op welke combinaties van paard en mens leiden tot een duurzame, plezierige en veilige relatie.

Samenwerking met de sector
Het onderzoek staat onder leiding van Dr. Ir. Kathalijne Visser (lector Human-Animal Interactions) van Aeres Hogeschool Dronten, in samenwerking met Inga Wolframm (lector Duurzame Paardenhouderij en Paardensport) van Hogeschool Van Hall Larenstein en in samenwerking met een breed consortium van mkb-bedrijven, sportorganisaties en stamboeken, waaronder Hippisch Centrum Nootdorp, Stoeterij de Hoge Ginkel, TRT Equestrian, Eisma Horsesmedia, Manege Chardon, HorseTelex, MVM horses, FNRS, FPG, KFPS, KWPN en KNHS. Zij stellen hun kennis, paarden, faciliteiten en databases beschikbaar en helpen bij het testen en implementeren van de ontwikkelde instrumenten. Samen zorgen ze ervoor dat de resultaten direct doorwerken in de praktijk. Ook studenten van beide hogescholen zijn actief betrokken bij het onderzoek.

Start en looptijd
Het project Karakter als kompas start in november 2025 en loopt tot eind 2027. Dit onderzoek is medegefinancierd door Regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN).

Bron: Kathelijne Vissers – Lector Human-Animal Interactions van Aeres Hogeschool Dronten
Foto: KWPN*