De sport en de fokkerij gaan almaar meer hand in hand. Daarmee is het prestatiepredicaat ook van grote waarde voor een fokmerrie, dit predicaat geeft namelijk de verervingskracht van een merrie aan op het gebied van sport. Slechts aan een selecte groep van ruim 8.000 merries is het predicaat ooit toegekend en daarmee is het een ware kwaliteitsstempel binnen de fokkerij.

Het KWPN beschikt over een uniek predicatenstelsel. Geen enkel ander stamboek ter wereld maakt op deze manier onderscheid tussen de kwaliteiten van de merries, wat veel informatie verschaft aan fokkers. De meeste predicaten verdient een merrie op basis van haar eigen kwaliteiten of sportresultaten, maar het prestatiepredicaat en het preferentschap zijn hierop een uitzondering. Een merrie krijgt het prestatiepredicaat door minimaal vijf punten te verdienen via twee of drie nakomelingen die goed presteren in sport of aanlegtesten. Deze punten worden toegekend voor topsportprestaties in dressuur, springen, eventing, mensport, endurance of via KWPN-aanlegtesten. Het predicaat kan ook postuum worden toegekend.

60% minimaal ster
Een groot aandeel van de merries beschikt niet alleen over het prestatiepredicaat, maar ook over andere predicaten. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat merries met een exterieurpredicaat beter presteren in de sport en fokkerij dan merries zonder positieve exterieurbeoordeling. 90% van de prestatiemerries is minimaal opgenomen in het stamboek. 2466 merries zijn in het stamboek opgenomen, maar zijn niet opgewaardeerd tot ster of hoger. Ondanks dat, hebben de fokkers toch in deze merries geloofd en hebben de merries de kans gekregen om zich te bewijzen in de fokkerij. Dit gaat in totaal om 30% van de prestatiemerries. 632 prestatiemerries zijn zelfs niet op de keuring geweest en dus ingeschreven in het veulenboek. Van deze merries beschikken er 97 wel over het sportpredicaat. Wellicht zijn hun goede sportprestaties een aanleiding geweest om deze merries voor de fokkerij in te zetten. 29% van de prestatiemerries beschikt over het sterpredicaat, 19% is keur en 11% is zelfs elite. In totaal heeft dus bijna 60% van de merries zelf goed gepresteerd op de keuring voordat zij de fokkerij gingen dienen. Veel prestatiemerries geven niet alleen hun sportgenen door, hun nakomelingen doen het ook goed op de keuring. Ruim 19% van de prestatiemerries is daardoor tevens preferent verklaard.

Sportgenen
De sport gaat een steeds groter aandeel spelen in de fokkerij, daarbij maken moderne voortplantingstechnieken het mogelijk om een merrie voor beide doelen in te zetten. De oudste paarden die zijn meegenomen in deze gegevens, komen uit de jaren 60. In de vorige eeuw waren deze technieken er nog niet en was ook de sport heel anders dan nu. Z-niveau bereiken was weggelegd voor een selecte groep ruiters en er werd minder waarde gehecht aan de sportprestaties van een fokmerrie. Mede daarom is het heel opvallend dat ruim 16% van de prestatiemerries over het sportpredicaat beschikt. Deze merries hebben zelf goed gepresteerd in de sport en geven dit ook door aan hun nakomelingen. Ruim 5% van de prestatiemerries slaagde voor de IBOP of EPTM, dus dit is aanzienlijk minder dan het aantal sportmerries. 62% van de prestatiemerries met sportpredicaat behaalde dit in de springsport, 39% binnen de dressuursport en zes merries in de eventing. De meeste merries liepen zelf in de basissport en geven nakomelingen die ook hier succesvol zijn. Een selecte groep prestatiemerries heeft uitzonderlijk goed gepresteerd in de sport. 26 dressuurmerries liepen Lichte Tour of hoger, waarvan 9 zelfs in de Zware Tour. 33 prestatiemerries zagen we terug op 1.50m-niveau of hoger in de springsport, daarnaast staan 35 merries geklasseerd als internationaal Grand Prix, een term die tot 2000 gebruikt werd.

Van sport komt sport
De oudste dressuurmerrie die zelf Grand Prix liep en die kwaliteiten succesvol doorgaf, is de in 1976 geboren Glarus-dochter Serlanda. Een recenter voorbeeld van een prestatiemerrie met internationaal Grand Prix-succes is T.C.N. Partout-dochter Oogappel. Een ander ultiem toonbeeld voor ‘van sport komt sport’ is de Grand Prix-merrie Zodienirava, beter bekend als Top’s Zoë. Deze Negro-dochter gaf al drie Zware Tour-paarden en heeft daarmee haar prestatiepredicaat ruimschoots verdiend. Bij Zware Tour-merries in de fokkerij, wordt al snel de link gelegd met Stal Hexagon. Hun Indiamanda (v.Sultan) en Latamanda (v.Matador) zijn ook Zware Tour geklasseerd en prestatie. Een voorbeeld van een veulenboekprestatiemerrie is de Tangelo van de Zuuthoeve-dochter Dizzy Lizzy. Dit fokproduct van Fokker van het Jaar 2021 Roelof Bril sprong zelf op 1.60m-niveau en heeft een nakomeling die in haar voetsporen treedt. Opvallend is ook de Ticallux Verte-dochter Zilvana Verte. Zij sprong op 1.60m-niveau en is prestatie, datzelfde geldt voor haar dochter Diva (v.No Limit). 

Veel prestatiedochters
Met een goede fokmerrie kun je de lijn voortzetten. Een aantal merries grossiert in prestatiedochters. Twee merries hebben maar liefst zeven dochters die het prestatiepredicaat bezitten. Tangelo-dochter Everdina is een van die paarden. Deze ster preferente prestatiemerrie komt uit 1986 en verdiende haar sporen in de fokkerij voornamelijk bij de familie Poppelaars. 1.60m-merrie Corradina PP (v.Diamant de Semilly) is een voorbeeld van de nafok van de sterk verervende Everdina. Ook Pucarla liet zeven prestatiemerries na. Deze Joost-dochter is zelf keur, preferent en prestatie. Haar zeven prestatiedochters brachten een gigantisch aantal paarden dat succesvol was in de basissport, zowel in dressuur als springen. Gondelier-dochter Rebecca kreeg zes prestatiedochters, zij is de grootmoeder van meerdere 1.60m-paarden en de KWPN-hengst Applaus. Joost-dochter Dadermie bracht ook zes prestatiemerries en komt uit de eerder beschreven fokkerij van Roelofs, haar moeder is een dochter van Abgar. Benieuwd naar meer merries met opvallend veel prestatiedochters? Je vindt ze in het KWPN Magazine. 

Hoe wordt een merrie prestatie?
Een merrie kan prestatie worden als haar nakomelingen in de sport presteren, of in een aanlegtest (zoals het verrichtingsonderzoek, IBOP of EPTM) hun aanleg bewijzen. In totaal moet een merrie met maximaal drie nakomelingen minimaal vijf punten behalen. Dit overzicht is alleen van toepassing op spring- en dressuurmerries. Voor tuig- en Gelderse merries gelden andere eisen.

• In het KWPN Magazine is per abuis gemeld dat het puntenaantal voor Sportprestatie springen 1.30m+1 of hoger 2 punten bedraagt; dit moet 1 punt zijn.
• In het KWPN Magazine is er per abuis gemeld dat Weidevrouwe 5 prestatiedochters heeft, dit moeten er 6 zijn.

Dit is een deel van een artikel uit het nieuwste nummer van het KWPN Magazine. Wilt u graag meer artikelen lezen? Leden krijgen het KWPN Magazine, met daarin prachtige verhalen, interessante achtergrondartikelen, persoonlijke interviews en fokkerij-informatie, thuisgestuurd. Geen lid? Bestel dan het KWPN Magazine in de KWPN Webshop.

Bron: KWPN (overname niet toegestaan)
Tekst: Milou van Engeland
Foto Diva: Dirk Caremans