De Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa) publiceert vandaag de rapporten “Antibioticumgebruik bij gezelschapsdieren”  en “Antibioticumgebruik bij paarden”. De rapporten zijn het resultaat van de surveys uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. Het doel van de onderzoeken was om middels een survey onder dierenartsenpraktijken inzicht te krijgen in hoeveel antibiotica worden gebruikt bij deze diersoorten, welke verschillen er bestaan in voorschrijfpatroon tussen dierenartsenpraktijken en in welke verhouding eerste, tweede en derde keuze middelen worden gebruikt.

Uit het onderzoek blijkt dat het antibioticumgebruik bij gezelschapsdieren en paarden laag is. De ‘Defined Daily Dose Animal’ per praktijk (DDDADAP) was in 2014 2,6 voor gezelschapsdieren en 0,56 voor paarden. Daarbij nam het gebruik over de periode 2012-2014 voor gezelschapsdieren af met 17,2% en met 24% voor paarden.

De verschillen tussen praktijken zijn relatief groot. De in deze studie opgenomen dierenartsenpraktijken verschillen in type praktijk, wat wellicht deels de onderlinge verschillen kan verklaren. In beide sectoren is een verschuiving in gebruik naar eerste* en tweede** keuze middelen zichtbaar. In 2014 werden bij gezelschapsdieren in 42% van de behandelingen met antibiotica eerste* keuze antibiotica ingezet, 51% tweede** keuze middelen en 6,9% derde*** keuze middelen. De ontwikkeling tussen 2012 en 2013 werd gekenmerkt door vermindering van het aantal DDDA’s. De ontwikkeling tussen 2013 en 2014 werd gekenmerkt door de verschuiving van derde*** en tweede** keuze middelen naar eerste* keuze middelen. Het gebruik van derde*** keuze antibiotica is in deze sector met 73% gedaald van 0,67 DDDA naar 0,189 DDDA in 2014.

Bij paarden werd in 85,1% van de behandelingen met antibiotica eerste* keuze middelen ingezet, 12,5% tweede** keuze middelen en 2,5% derde*** keuze middelen. Het gebruik van derde*** keuze antibiotica is met 68% gedaald van 0,040 DDDA naar 0,013 DDDA in 2014.

De verschillen tussen de praktijken worden kleiner over de jaren. Samen met het lage gebruik en het lage aandeel derde*** keuze middelen concludeert het SDa-expertpanel dat continue monitoring en benchmarken van de sectoren niet noodzakelijk is. Het SDa-expertpanel adviseert eens per 3 paar een vergelijkbare survey uit te voeren onder dierenartsenpraktijken.

Omschrijving van de definities voor de keuzevolgorde mogelijkheden voor het voorschrijven van antibiotica.

*Eerste keuze middelen: Empirische therapie met antibiotica die werkzaam zijn tegen de indicatie en geen specifiek effect hebben op het voorkomen van resistentie. Het zijn per definitie middelen die geen directe invloed op het voorkomen van extended spectrum beta-lactamases (ESBL) / AmpC producerende organismen en ze kunnen als eerste keuze middelen worden gebruikt.

**Tweede keuze middelen: Nee tenzij: alleen op basis van gevoeligheid van de verwekker. Dit kan zijn op basis van opgebouwde bedrijfshistorie: t.a.v. voorkomen van resistentie in dierpathogenen, bacteriologisch onderzoek inclusief ABG uitslagen etc, en moet altijd aantoonbaar ondersteund worden door aanvullend onderzoek.

***Derde keuze middelen: dit zijn antibiotica die van kritisch belang zijn voor de humane gezondheidszorg. Nee tenzij: alleen voor individuele dieren als op basis van bacteriologisch onderzoek inclusief ABG is aangetoond dat er geen alternatieven zijn.

 

(Bron toelichting: Werkgroep Veterinair Antibioticum Beleid)

(Bron bericht:  SDa, Autoriteit Diergeneesmiddelen)