Inmiddels is het algemeen bekend dat de eikenprocessierups voor mensen gevaarlijk is, maar ook bij dieren kan de rups voor overlast zorgen. De rups is actief van mei tot juli, maar de haren kunnen nog veel langer een bedreiging vormen voor de gezondheid van mensen en paarden. De haren kunnen wel 6 tot 8 jaar hun gevaarlijke eigenschappen behouden.

Wanneer paarden buiten zijn en grazen in de weiden leveren de vrijkomende brandharen de meeste overlast voor dieren op. Ook in andere perioden dan die waarin de rups actief is, kan er blootstelling plaatsvinden aan oude haren. Dit kan door de aanwezigheid van oude nesten in of rond eikenbomen. Paarden die hooi gevoerd krijgen wat dichtbij eikenbomen gemaaid is kunnen eveneens klachten krijgen, wanneer het hooi met de brandharen besmet is.

Brandharen
Als de microscopisch kleine brandhaartjes van de eikenprocessierups in contact komen met bijvoorbeeld een paard dringen ze de huid of het slijmvlies in. Ze geven dan verschillende irriterende eiwitten af waarop het lichaam reageert met afweer- of zelfs allergische reacties. Omdat de brandharen stevig en voorzien zijn van talloze weerhaakjes hebben ze de neiging steeds dieper de weefsels in te dringen. Komen de brandharen alleen in contact met kleine delen van de huid of ogen dan zullen alleen zwellingen en jeuk ontstaan. Worden de brandharen opgenomen met ruwvoer of water, dan kunnen zwellingen in de mond en andere delen van het maagdarmkanaal ontstaan waarbij kwijlen gezien kan worden. Als de brandharen ingeademd worden is het mogelijk dat ademhalingsproblemen en benauwdheid ontstaan.

Paarden
In Nederland is een geval bij paarden bekend waarbij diarree en koliek mogelijk veroorzaakt is door eikenprocessierups. In het Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten en Australië zijn het laatste jaren ook grote aantallen abortussen bij paarden beschreven. Deze zijn veroorzaakt door ontstekingen in drachtige baarmoeders die weer veroorzaakt zijn door brandharen. Deze brandharen zijn daarbij, vergezeld van een ziekteverwekkende bacterie, het lichaam ingedrongen en gemigreerd naar de baarmoeder.

Wat te doen
Bel bij verdenking van een besmetting op tijd de dierenarts. Paarden hebben namelijk vaal al ernstige lokale en systemische verschijnselen hebben voor de dierenarts wordt gebeld; zoals ernstige verwondingen in de mond met macroglossie, blaren en speekselvloed. Deze ontstekingen en jeuk in de mond kunnen ook ontstaan door het drinken van een waterbak waar rupsen in zitten. Pas op met het bestrijden van de rupsen, gebruik zeker geen insecticiden want de irriterende haren blijven dan alsnog actief. Ook wegspuiten met bijvoorbeeld een hogedrukreiniger is geen goede oplossing. De haren en de rupsen kunnen dan immers via de lucht verspreiden.

Bron: Hoefslag
Foto: Istockphoto/dennisvdw