In de Paardenkrant verscheen vorige week een artikel over de wijze waarop Bert Rutten, voorzitter van de hengstenkeuringscommissie dressuur, de paarden beoordeelt tijdens de 1e bezichtiging. Hierin wordt aangegeven dat de commissie tijdens de 1e bezichtiging de afstamming alleen in positieve zin meeneemt, en dat Rutten zich tijdens de presentatie van de hengst in de kooi primair richt op de verrichting van de hengst zelf. Op Tweede Kerstdag publiceerde Horses een column over dit onderwerp, waarin werd gesuggereerd dat Bert Rutten zonder boekje keurt en zo de afstamming niet bij de beoordeling van de hengsten meeneemt. Deze aanname is volstrekt onjuist.

Positieve zin
We lichten de wijze van beoordeling even stap voor stap toe. In de 1e bezichtiging wordt een hengst beoordeeld op zijn exterieur, zijn correctheid in het fundament en in beweging en op het vrijspringen of vrijbewegen. De commissie beoordeelt eerst zijn bouw, dan bekijken ze  de hengst op het straatje in stap en draf op correctheid. Daarna komt de hengst in de kooi voor het vrijspringen of vrijbewegen en wordt hij daarop beoordeeld. De afstamming en bloedopbouw van de hengst telt nu nog niet mee, dat wil zeggen alleen in positieve zin. Oftewel, als een paard aantrekkelijk genoeg is qua bouw en goed genoeg springt of beweegt, maar hij heeft een matige afstamming, dan kan hij toch worden doorverwezen naar de 2^de bezichtiging in Den Bosch.

Veel informatie
In de 1^e bezichtiging krijgt de hengstenkeuringscommissie al heel veel info vanuit inspectie als basis. Zij weten dan al de testgegevens van de moeder, van haar nakomelingen maar ook dat van haar moeder en grootmoeder. Hoeveel veulens hebben zij gehad en hoeveel sportpaarden zijn daaruit gekomen. Hebben ze zelf iets in de sport gedaan? De eigenaar kan zelf ook informatie hebben aangeleverd, bijvoorbeeld als een moeder nakomelingen heeft gehad die in het buitenland in de sport lopen, maar die niet bij de FEI zijn geregistreerd en ook niet in onze database staan. Maar als hij via de sportbond van dat land een sportstand kan overhandigen, dan wordt dat gecheckt en kan dat worden meegenomen. Ook dat komt bij de aantekeningen van de hengst.

Die 1^e keer dat de commissie de hengst op het straatje ziet wordt de hengst ook lineair gescoord door één van de inspecteurs. Hun bevindingen komen ook weer bij de hengstenkeuringscommissie terecht. Die maakt op haar beurt haar eigen aantekeningen dat allemaal wordt vastgelegd in het zogenaamde “sportboek”. Elk moment in het selectieproces worden die aantekeningen aangevuld. Zo geeft de commissie iedere hengst punten voor de drie gangen, bij een dressuurpaard ook voor de houding en de springpaarden krijgen daarnaast een cijfer voor de reflexen, techniek en vermogen.

Voordeel van de twijfel, mits correct
De volledige hengstenkeuringscommissie heeft dus al heel veel informatie over een hengst, voordat de beoordeling in de baan plaatsvindt. Uiteraard wordt de afstamming en sport in de moederlijn meegenomen hierbij. Zoals Bert Rutten al in het artikel aangaf: van te voren maakt de commissie een indeling van de hengsten in drie categorieën: A voor hengsten die interessant gefokt zijn en waarbij de afstamming dus in positieve zin mee kan wegen, B voor een – vergeleken met de populatie – gemiddeld interessante afstamming en C voor een niet zo interessante afstamming. Niet het uitgebreide sportboek, maar een map met de naam van de hengst en deze categorieën die dus al aangeeft of een hengst al dan niet interessant gefokt is, neemt Rutten mee tijdens de 1e bezichtiging in de kooi. Dit geeft hem alle ruimte voor zijn eigen uitgebreide aantekeningen én de opmerkingen van de collega-commissieleden. De overige commissieleden en de inspecteur zitten aan tafel met het sportboek, met dus de uitgebreide informatie over onder meer afstamming en moederlijn.

Een genetisch zeer interessante hengst krijgt in principe altijd het voordeel van de twijfel, mits de hengst geen bemerkingen heeft op het fundament. Want een correct exterieur is tevens een belangrijk criterium. Wanneer een hengst niet wordt doorverwezen naar de 2^de bezichtiging, dan wordt daarover een korte toelichting aan het publiek gegeven, waarbij niet alle aantekeningen in detail worden besproken. Het uitgangspunt is om op positieve wijze aan te geven wat de reden is dat de hengst geen groen licht krijgt voor de volgende ronde.