Weidebeheer heeft alles te maken met paardenwelzijn en gezondheid. Hoe zorg je er als paardenhouder voor dat jouw paarden optimaal kunnen grazen op een kwalitatief goede weide? Paardendierenarts Vivianne van Leeuwen en Sanne Kosterman, van adviesbureau Paardinclusief, weten alles over weidemanagement en delen hun kennis.

Paarden hebben behoefte aan vrije beweging, gedurende de hele dag kleine beetjes ruwvoer eten en sociaal contact met soortgenoten. Weidegang combineert al deze elementen om een paard gelukkig te maken. Ruwvoer, zoals gras en (voordroog)hooi, is voor paarden de belangrijkste voedingsbron. Om een paard gezond te houden, is het essentieel dat de weide gras, en het daarvan gewonnen hooi, met de juiste voedingsstoffen bevat. Grassoort, bodem, (on)kruiden, bemesting, weersomstandigheden en (over)begrazing door paarden hebben invloed op de kwaliteit van de weide. Om die redenen is goed weidemanagement onontbeerlijk. 

Paard is geen koe
Veel opvattingen over de aanpak van weidebeheer zijn afkomstig uit de veehouderij. Boeren richten hun weidebeheer vooral op een zo hoog mogelijke opbrengst: energierijk gras om koeien veel melk te laten geven en dat snel groeit om meerdere keren per seizoen te kunnen maaien. De eisen voor een paardenweide liggen anders. Paarden zijn sobere eters. Van oorsprong is het spijsverteringsstelsel van paarden ingesteld op het eten van moeilijk verteerbaar steppegras, dat lang en stengelig is en bovendien arm aan suikers en eiwitten. Paarden eten in de natuur kruiden om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Veel weides waar paarden in Nederland op grazen zijn nog ‘koeienweides’, ingezaaid met snelgroeiend, suiker- en eiwitrijk raaigras en weinig kruiden.

Weidebeheer is maatwerk
Vivianne van Leeuwen is paardendierenarts en heeft zich als voedingsconsulent verdiept in een gezond rantsoen voor paarden. Zij zegt: “Weidebeheer is maatwerk. Elk paard heeft een andere voedingsbehoefte. Je kunt je voorstellen dat een zogende fokmerrie of een sportpaard dat volop wordt getraind, meer energie binnen moet krijgen dan een Shetlander die alleen maar in de wei loopt. Ruwvoer is de belangrijkste voedingsbron voor paarden. Het is daarom voor een paardenhouder essentieel om te weten of het gras, en het (voordroog)hooi wat ervan wordt gemaakt, voldoende voedingsstoffen bevat om tegemoet te komen aan de behoefte van het individuele paard. 

Omweiden
Vivianne van Leeuwen geeft ook aan dat omweiden een goede methode is om de grasmat in conditie te houden en paarden toch voldoende te laten grazen: “Je hebt wel veel grond nodig, maar omweiden biedt veel voordelen. Door het perceel in kleinere vakjes te verdelen en paarden elke drie weken naar een vers stuk te verplaatsen, zorg je ervoor dat het gras niet te kort wordt afgegraasd en de tijd krijgt om weer uit te groeien. Bij kort gras is de kans groter dat een paard zand eet door het graspolletje met wortel en al uit de grond te trekken. Zand in de darmen kan koliek veroorzaken. 

Weidegang opbouwen
Na de winterperiode waarin de meeste paarden langer op stal staan en hooi gevoerd krijgen, moet de weidegang in het voorjaar voorzichtig worden opgebouwd. Vivianne zegt: “Na maandenlang droog hooi te hebben gegeten, moet het maag- en darmstelsel van het paard wennen aan zacht en vochtrijk gras met een bijna dagelijks wisselende voedingswaarde. Weidegang opbouwen met elke dag een uurtje langer is aan te bevelen om koliek en diarree te voorkomen. Verder is weidegang in alle opzichten beter voor het paard: lekker naar buiten in de frisse lucht en het hapje-stapje principe komt tegemoet aan de basisbehoeften van het paard. Grazen in een gevarieerd weiland waar met liefde voor wordt gezorgd, met uiteraard een deugdelijke afrastering, is voor het paardenwelzijn en de gezondheid het allerbeste.” 

Volledige artikel lezen?
Wil je meer weten over dit onderwerp? Lees dan het volledige artikel 'Weidebeheer: Is het gras groener aan de overkant?' op KWPN.nl.

Dit artikel komt uit het meest recente nummer van het KWPN Magazine. Wilt u graag meer lezen? Leden krijgen het KWPN Magazine, met daarin prachtige verhalen, interessante achtergrondartikelen, persoonlijke interviews en fokkerij-informatie, maandelijks thuisgestuurd. Geen lid? Bestel dan het KWPN Magazine in de KWPN Webshop.

Tekst: Ageeth van der Lee
Beeld: Jessica Pijlman