Fokwaarden

Ieder jaar worden de fokwaarden van de KWPN-hengsten geactualiseerd en ook de in 2016 verzamelde informatie is weer gebundeld in de nieuwe fokwaarden. De overzichten van de belangrijkste fokwaarden van de dressuur-, spring-, tuigpaard- en Gelderse hengsten vindt u in IDS 1-2017, de uitgebreide fokwaarden per kenmerk vindt u zowel op deze pagina (overzichten) als per hengst in de KWPN Hengstendatabase onder het tabblad ‘Genetisch Profiel’. Voor alle paarden moet de betrouwbaarheid van de fokwaarde 30% of hoger zijn om voor publicatie in aanmerking te komen. Met het dekseizoen op komst is het bestuderen van de fokwaarden interessant en zeer bruikbaar bij het bepalen van uw hengstenkeuzes en fokkerijbeslissingen.

Fokwaarden hengsten
Via onderstaande link kunt u de fokwaarden van de KWPN-goedgekeurde en erkende hengsten bekijken. Onder de kopjes ‘Fokwaarden en statistieken’ en ‘Genetisch profiel en detailkenmerken’ op deze pagina vindt u de verschillende onderdelen gesplitst per fokrichting.

Genetisch profiel en fokwaarden 2016 - 2017 van KWPN-goedgekeurde en erkende hengsten

Fokwaarden en statistieken
De sportfokwaarden van hengsten worden gepubliceerd in een rankingtabel die naast deze fokwaarde de aantallen nakomelingen voor de diverse informatiebronnen in de berekening van de fokwaarde bevat. De hengsten worden per fokrichting weergegeven; te weten dressuurhengsten, springhengsten, Gelderse hengsten en tuigpaardhengsten. De volbloedhengsten zijn in een aparte tabel weergegeven. Via onderstaande linkjes kunt u de rankingtabellen per fokrichting bekijken. Bij de jongste generaties hengsten, waarbij de informatie voornamelijk is gebaseerd op de afstamming en de eigen prestaties van de hengsten en nog niet op die van de nakomelingen, is de volgorde van weergave in de tabellen alfabetisch.

Fokwaarden en statistieken dressuurhengsten

Fokwaarden en statistieken springhengsten

Fokwaarden en statistieken volbloedhengsten

Fokwaarden en statistieken Gelderse hengsten

Fokwaarden en statistieken tuigpaardhengsten

Genetisch profiel en detailkenmerken
Naast de rankingtabellen wordt er van de actuele goedgekeurde en erkende hengsten in de KWPN-fokkerij van iedere hengst ook het genetische profiel en de detailkenmerken exterieur, bewegen en springen weergegeven. Via onderstaande linkjes kunt u deze gegevens per fokrichting gebundeld bekijken. Uiteraard kunt u dit ook per hengst terugvinden in de Hengstendatabase.

Genetisch profiel en detailkenmerken dressuurhengsten

Genetisch profiel en detailkenmerken springhengsten

Genetisch profiel en detailkenmerken volbloedhengsten

Genetisch profiel en detailkenmerken Gelderse hengsten

Genetisch profiel en detailkenmerken tuigpaardhengsten

Uitleg fokwaarden
Iedere prestatie van een paard kan worden gezien als een optelsom van aanleg (genetische aanleg van het paard) en omgevingsinvloeden (training, ruiter, management, voeding, etc.), ook wel genoemd het milieu. Voor de fokkerij gaat het om de aanleg, want alleen dat wordt doorgegeven aan de nakomelingen. Een fokwaarde is een schatting van die genetische aanleg. Het KWPN berekent fokwaarden voor sport-, bewegings-, exterieur- en gezondheidskenmerken.

Vergelijking met het gemiddelde
Bij fokwaarden wordt de genetische aanleg van een individueel paard vergeleken met de gemiddelde genetische aanleg van alle KWPN-paarden. Daardoor kan in één oogopslag worden gezien welke positie een paard inneemt in de populatie. Dat gemiddelde van de gehele populatie wordt jaarlijks op 100 gesteld. Dat gebeurt voor ieder kenmerk zo. Voor het hoofdkenmerk, de sport, geldt dat tweederde van alle paarden zich tussen de 80 en 120 fokwaardepunten bevindt (de spreiding bedraagt voor deze kenmerken 20 punten). Een fokwaarde boven 120 mag dus bovengemiddeld genoemd worden. Voor de exterieur-, bewegings- en gezondheidskenmerken is een spreiding van 4 punten aangelegd. Een paard met een exterieurfokwaarde lager dan 96 of hoger dan 104 wijkt dus met zijn genetische aanleg duidelijk af van het gemiddelde in de populatie.

Drie informatiebronnen
Bij de berekening van de fokwaarden van een paard worden drie verschillende groepen informatie gebruikt: informatie gemeten aan de ouders van het paard (inclusief alle familieleden), informatie gemeten aan het paard zelf en informatie gemeten aan de nakomelingen. Deze laatste informatiebron is veruit de belangrijkste informatiebron voor een fokwaarde, dan wordt namelijk pas echt duidelijk wat een ouderdier door kan geven aan zijn of haar nakomelingen voor wat betreft de genetische aanleg.

Als van een paard alleen ouderinformatie bekend is, dit is meestal het geval bij jonge paarden, dan wordt een zogenaamde verwachtingswaarde berekend. De verwachtingswaarde van een paard is het gemiddelde van de fokwaarden van de vader en moeder. Als blijkt dat ook van de moeder geen fokwaarde bekend is dan kan in de meeste gevallen worden teruggevallen op de stamboomindex. Met behulp van de fokwaarden van vader, moedersvader en moedersmoedersvader wordt dan de genetische aanleg van het paard ingeschat. Zodra drie jaar en oudere paarden eigen prestaties hebben behaald of er informatie gemeten aan nakomelingen beschikbaar is, worden de fokwaarden berekend. De fokwaarden voor sportkenmerken zijn gebaseerd op sportstanden afkomstig van de Nederlandse sportbond (de KNHS), en de internationale sportbond FEI,  en daarnaast cijfers uit aanlegtesten en stamboekopnamen. Fokwaarden voor exterieur-, bewegings-, en springkenmerken zijn gebaseerd op de gegevens van de lineair scoreformulieren die opgemaakt worden voor een paard tijdens de stamboekopnamen. De fokwaarde voor OC-gezondheid werd tot en met 2015 gebaseerd op het OC-nakomelingenonderzoek voor hengsten en werd berekend op basis van de prestaties van de 20 a-select gekozen jaarlingen. Vanaf 2016 wordt voor KWPN-rijpaardhengsten een genoomfokwaarde OC berekend en gepubliceerd. Deze kan deels zijn gebaseerd op informatie uit het OC-nakomelingenonderzoek doordat bijvoorbeeld de nakomelingen van de vader van de hengst zijn geröntgend ten behoeve van dit OC-onderzoek.

Betrouwbaarheid van de schatting
Hoe meer informatie beschikbaar is, hoe beter de genetische aanleg (= fokwaarde) van een paard kan worden ingeschat: vooral nakomelingeninformatie zal de betrouwbaarheid van de fokwaarde ten goede komen. De betrouwbaarheid, die bij iedere fokwaarde wordt afgedrukt, is een maat voor de hoeveelheid gebruikte informatie. Als de betrouwbaarheid rond de 55-60% ligt kan de betrouwbaarheid van de fokwaarde als voldoende tot behoorlijk beschouwd worden. Haalt de fokwaarde een betrouwbaarheid hoger dan 70%, dan mag daaraan de classificatie goed tot zeer goed gekoppeld worden. Fokwaarden zullen naarmate de betrouwbaarheid hoger wordt minder fluctueren. Hoe meer informatie er beschikbaar is en dus hoe hoger de betrouwbaarheid, hoe dichter je de daadwerkelijke fokwaarde van een paard benadert.

Genetisch Profiel
Alle fokwaarden en betrouwbaarheden van de belangrijkste kenmerken per fokrichting, zijn overzichtelijk samengevat in het genetisch profiel. Hieruit is dus in één oogopslag waar te nemen hoe een hengst of merrie vererft ten opzichte van de populatie. Het belangrijkste kenmerk in dit genetisch profiel zullen respectievelijk het hoofdfokdoelkenmerk sport-dressuur, sport-springen en aangespannen sport zijn voor de fokrichtingen dressuurpaard, springpaard en tuigpaard. Voor Gelderse paarden zullen zowel sport-dressuur als sport-springen weergegeven worden, gezien het veelzijdige karakter van dit type paard.

Daarnaast wordt dit hoofdkenmerk vergezeld van een aantal ondersteunende kenmerken zoals exterieur, beweging, vrij springen en de genoomfokwaarde OC.

Ook het kenmerk stokmaat is terug te vinden in het genetisch profiel.Alhoewel het niet direct een fokdoelkenmerk is, zijn veel fokker wel geïnteresseerd in de vererving van dit kenmerk.

De fokwaarden voor de overige kenmerken, de diverse exterieur-, bewegings- en springkenmerken van het lineaire scoreformulier, worden overzichtelijk samengevat in de fokwaarden voor detailkenmerken.

Artikelenarchief IDS: Fokwaarden